ΝΕΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΘ
Ξεκλειδώνουν τα μυστικά ενός... Παραπήγματος
Με τη βοήθεια μιας νέας μεθόδου ανάλυσης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, ένα δίδυμο ερευνητών από το τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης προσπάθησε να εντοπίσει την περιοχή από την οποία έγιναν οι αστρονομικές παρατηρήσεις που καταγράφονται πάνω στο λεγόμενο «Παράπηγμά» του.
Το Παράπηγμα αυτό ήταν αποτυπωμένο σε επίπεδες πλάκες προσαρτημένες στο Μηχανισμό, στις οποίες υπήρχαν χαραγμένοι στίχοι σε αλφαβητική διάταξη με αστρονομικά γεγονότα. Τα γεγονότα αυτά αντιστοιχίζονταν με υποδιαιρέσεις στους ζωδιακούς αστερισμούς, οι οποίοι αναγράφονταν στο κύριο σώμα του Μηχανισμού.
Η μελέτη του καθηγητή Γιάννη Σειραδάκη και της υποψήφιας διδάκτορος Μαγδαληνής Αναστασίου επικεντρώθηκε στο μεγαλύτερο κομμάτι του Παραπήγματος που έχει διασωθεί και στο οποίο γίνεται αναφορά σε οκτώ αστρονομικά γεγονότα στη σειρά. Η σειρά με την οποία παρατηρούνται τα γεγονότα ενός Παραπήγματος εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος του τόπου παρατήρησης. Η ημέρα του έτους κατά την οποία παρατηρήθηκαν αυτά τα γεγονότα είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί, καθώς δεν γνωρίζουμε ούτε το ύψος στο οποίο βρισκόταν ο ήλιος ούτε το ύψος στο οποίο βρισκόταν ο αστέρας τη στιγμή της παρατήρησης.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι η πιθανότερη περιοχή όπου έγιναν οι αστρονομικές αυτές παρατηρήσεις εντοπίζεται στη γεωγραφική ζώνη από +33,3ο έως +37,0ο. Από τις πόλεις που έχουν συσχετιστεί κατά καιρούς με το Μηχανισμό, στην περιοχή αυτή ανήκει η Ρόδος. Οριακά εκτός βρίσκονται οι Συρακούσες.
Παράγοντες
Η μέθοδος ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκε έλαβε υπόψη της την ατμοσφαιρική απορρόφηση, τη διάθλαση, την ιδία κίνηση των αστέρων, τη μεταβολή της κλίσης του άξονα της Γης, την κλόνηση και τη μετάπτωση των ισημεριών. Οι επιστήμονες, στην προσπάθειά τους να ελέγξουν την αξιοπιστία της αναλυτικής τους μεθόδου, τη χρησιμοποίησαν και στην περίπτωση του Παραπήγματος που αναφέρει ο Πτολεμαίος στο έργο του «Φάσεις» (2ος αι. μ.Χ.) και επιβεβαίωσαν τη λειτουργικότητά της. Παρά την ακρίβεια της μεθόδου όμως, η περιοχή που υποδεικνύει ότι έγιναν οι αστρονομικές παρατηρήσεις του Μηχανισμού των Αντικυθήρων είναι μόνο ενδεικτική, λόγω του περιορισμένου αριθμού των πληροφοριών που είχαν στη διάθεσή τους οι ερευνητές.
Στην αρχαία Ελλάδα, τα Παραπήγματα περιέγραφαν αστρονομικά και μετεωρολογικά φαινόμενα τα οποία συνέβαιναν μία φορά το χρόνο και, βάσει αυτών, οργανώνονταν διάφορες δραστηριότητες που σχετίζονταν με τη γεωργία και τη ναυσιπλοΐα. Τα αστρονομικά γεγονότα που αναφέρονται στα Παραπήγματα σχετίζονται με τις ανατολές και τις δύσεις αστέρων ή αστερισμών λίγο πριν από την ανατολή ή λίγο μετά τη δύση του Ηλίου. Αυτά που αναφέρονται στις ανατολές ονομάζονταν «επιτολές» (πιθανώς από τη σύμπτυξη της φράσης «επί του Ηλίου ανατολές»).
Πώς λειτουργούσε
Αν και ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων έχει κατασκευαστεί πριν από 2.000 χρόνια και έχει ανακαλυφθεί εδώ και 113 χρόνια, παρόμοιός του δεν έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Ο Μηχανισμός περιείχε τουλάχιστον 30 συνεργαζόμενα γρανάζια, με τη βοήθεια των οποίων ήταν δυνατό να υπολογιστεί με μεγάλη ακρίβεια η κίνηση του Ηλίου και της Σελήνης, οι φάσεις της Σελήνης και να προβλεφθούν εκλείψεις. Μπορούσε να υπολογιστεί, επίσης, η ημερομηνία έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Στην μπροστινή πλευρά του Μηχανισμού των Αντικυθήρων υπήρχαν δύο ομόκεντροι κύκλοι, περιμετρικά των οποίων ήταν χαραγμένες κλίμακες, τμήμα των οποίων έχει διασωθεί. Στην εξωτερική κλίμακα υπήρχαν 365 υποδιαιρέσεις και αναγράφονταν τα ονόματα των 12 μηνών του αιγυπτιακού ημερολογίου, ενώ στην εσωτερική κλίμακα υπήρχαν 360 υποδιαιρέσεις και τα ονόματα των 12 ζωδιακών αστερισμών. Στην κλίμακα αυτή, πάνω από κάποιες υποδιαιρέσεις αστερισμών, υπήρχαν χαραγμένα τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου